ความรู้ที่ได้รับจากการศึกษาดูงาน
กลุ่มงานเทคนิคห้องสมุด ณ สำนักบรรณสารการพัฒนา สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า)
วันที่ 21 พฤษภาคม 2557 เวลา 9.00 – 16.00 น.
ผู้เข้าร่วมกิจกรรม นางสาวกนกพร งามสว่างรุ่งโรจน์
จากการที่ข้าพเจ้าได้เข้าร่วมกิจกรรม การศึกษาดูงานกลุ่มงานเทคนิคห้องสมุด ณ สำนักบรรณสารการพัฒนา สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) ร่วมกับคณะบุคลากรของหอสมุดและคลังความรู้ มหาวิทยาลัยมหิดล มีกิจกรรมดังนี้
ช่วงเช้า มีการกล่าวต้อนรับจากวิทยากรของสำนักบรรณสารการพัฒนา ณ ห้องประชุมสำนักบรรณสารการพัฒนา จากนั้นแนะนำสำนักบรรณสารการพัฒนา ได้แก่ ประวัติ วิสัยทัศน์ โครงสร้างขององค์กร ความร่วมมือของสำนักบรรณสารการพัฒนากับหน่วยงานภายนอก และขอบเขตภาระหน้าที่ต่างๆ ของกลุ่มงานเทคนิคห้องสมุด
ช่วงบ่าย มีการประชาสัมพันธ์การเปิดให้บริการของ “ห้องสมุดอาเซียน ถนัด คอมันตร์”ซึ่งจะเปิดให้บริการในวันที่ 5 มิถุนายน 2557 จากนั้นวิทยากรพานำชมการทำงานของกลุ่มงานเทคนิค ชั้น 6 และนำชมพื้นที่ให้บริการของสำนักบรรณสารการพัฒนา ชั้น 2 , 3 และ 4
ประวัติสำนักบรรณสารการพัฒนา
สำนักบรรณสารการพัฒนาเป็นห้องสมุดระดับบัณฑิตศึกษาของสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) ให้บริการสารสนเทศเพื่อสนับสนุนการเรียนการสอน การวิจัย การฝึกอบรม และการให้บริการวิชาการสาขาพัฒนบริหารศาสตร์
ปัจจุบันทำหน้าที่เป็นศูนย์ประสานงานสารนิเทศสาขาสังคมศาสตร์ในระบบสารนิเทศทางวิชาการแห่งชาติ (Thai Natis) เป็นห้องสมุดเผยแพร่สิ่งพิมพ์ของธนาคารโลก (World Bank) และห้องสมุดเผยแพร่สิ่งพิมพ์ของสหพันธ์ระหว่างประเทศว่าด้วยสมาคมและสถาบันห้องสมุด (IFLA) นอกจากนี้ยังเป็นห้องสมุดในเครือข่ายระบบห้องสมุดในประเทศไทย (ThaiLIS)
สำนักบรรณสารการพัฒนาแต่เดิมเป็นห้องสมุดคณะรัฐประศาสนศาสตร์ของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่งก่อตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ.2498 ต่อมามีการจัดตั้งสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ขึ้น เมื่อปี พ.ศ. 2509 คณะรัฐประศาสนศาสตร์ได้โอนเข้ามาเป็นคณะหนึ่งของสถาบัน ห้องสมุดคณะรัฐประศาสนศาสตร์จึงเปลี่ยนเป็นสำนักบรรณสารการพัฒนา และมีฐานะเป็นห้องสมุดของสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
ปัจจุบัน สำนักบรรณสารการพัฒนา ตั้งอยู่ที่ชั้น 2-4 อาคารอาคารบุญชนะ อัตถากร ผู้อำนวยการปัจจุบัน คือ ผศ. สุเทพ ทองงาม
วิสัยทัศน์
สำนักบรรณสารการพัฒนาเป็นห้องสมุด เพื่อการวิจัยและการเรียนรู้ในสาขาพัฒนบริหารศาสตร์ และพัฒนาไปสู่การเป็นห้องสมุดดิจิทัล
ความร่วมมือกับหน่วยงานภายนอก (MOU)
สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ ได้มีการบันทึกข้อตกลงความร่วมมือในการแลกเปลี่ยนทรัพยากรสารสนเทศและข้อมูล รวมทั้งความร่วมมือด้านวิชาการ และการพัฒนาคุณภาพงานบริการห้องสมุด กับมหาวิทยาลัยอื่นๆ ได้แก่
- มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
- มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
- มหาวิทยาลัยศรีปทุม
- มหาวิทยาลัยศรีนครินทร์วิโรฒ
การจัดโครงสร้างองค์กร
สำนักบรรณสารการพัฒนา จัดแบ่งโครงสร้างโดยแยกภาระงานวิชาชีพของบรรณารักษ์ /นักวิชาการออกจากงานปฏิบัติการห้องสมุด ดังนั้นจึงแบ่งงานออกเป็น 2 ส่วนคือ
1) กลุ่มสนับสนุนการปฏิบัติงานห้องสมุด เป็นหน่วยงานหลักที่รับผิดชอบด้านการดำเนินงานและปฏิบัติงานห้องสมุดแบ่งออกเป็น3กลุ่มงาน คือ
- กลุ่มงานเทคนิค
- กลุ่มงานบริการ
- กลุ่มงานจดหมายเหตุ
2) สำนักงานเลขานุการ ปฏิบัติงานสนับสนุนในสายงานหลักประกอบด้วย กลุ่มงานบริหารและธุรการกลุ่มงานการเงินและพัสดุ และกลุ่มงานแผนและพัฒนาองค์การ
กลุ่มงานเทคนิค มีขอบเขตภาระงาน ดังนี้
1. งานเตรียมข้อมูลในการจัดหาทรัพยากรสารสนเทศ มีหน้าที่รวบรวมความต้องการทรัพยากรสารสนเทศจากแหล่งต่าง ๆ เช่น คณาอาจารย์ นักศึกษา และ Course Syllabus เป็นต้น และตรวจสอบกับฐานข้อมูลว่ามีทรัพยากรสารสนเทศนั้นในห้องสมุดหรือไม่พร้อมทั้งรวบรวมข้อมูลการใช้บริการทรัพยากรสารสนเทศนั้น เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการจัดหาทรัพยากรสารสนเทศสำหรับทรัพยากรสารสนเทศ
ทรัพยากรสารสนเทศประเภทวารสาร มีการจัดเตรียม/สำรวจข้อมูลวารสารเพื่อการจัดหา ได้แก่ ข้อมูลสถานที่ติดต่อราคาบอกรับเป็นสมาชิกปีปัจจุบัน ใบสมัครสมาชิก และติดต่อสำนักพิมพ์เพื่อตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูลก่อนการสั่งซื้อ
- งบประมาณที่ใช้ในการจัดซื้อทรัพยากรสารสนเทศ มาจาก 3 ส่วน ได้แก่
- งบประมาณแผ่นดิน
- รายได้จากสถาบัน
- งบกองทุนทรัพยาการสนเทศของสำนักฯ
- ช่องทางการเสนอซื้อทรัพยากรสารสนเทศ
- บันทึกข้อความจากอาจารย์
- แบบฟอร์มเสนอซื้อ (นักศึกษามผู้ใช้อื่นๆ)
- Book Request จากหน้าเว็บไซต์
2. งานจัดเก็บและปรับปรุงฐานข้อมูล / งานวิเคราะห์ทรัพยากรสารสนเทศ มีหน้าที่จัดเก็บ บันทึกข้อมูล ปรับปรุงฐานข้อมูลต่าง ๆ ได้แก่ ฐานข้อมูลหนังสือ งานวิจัยและสื่อสิ่งพิมพ์ สื่อโสตทัศนวัสดุ ฐานข้อมูลวารสาร ฐานข้อมูลดรรชนีวารสารไทย และฐานข้อมูลเศรษฐกิจพอเพียง ส่วนงานวิเคราะห์ทรัพยากรสารสนเทศ ได้แก่ งานวิเคราะห์หนังสือภาษาไทย/ภาษาอังกฤษ/ภาษาญี่ปุ่น ภาคนิพนธ์/วิทยานิพนธ์ สื่อโสตทัศน์
โดยศูนย์บรรณสารการพัฒนา ใช้ระบบห้องสมุดอัตโนมัติ HORIZON ในการจัดการฐานข้อมูลห้องสมุด และจัดหมวดหมู่หนังสือด้วยระบบห้องสมุดรัฐสภาอเมริกัน (LC)
3. งานเตรียมทรัพยากรสารสนเทศเพื่อออกให้บริการ มีหน้าที่เตรียมและตรวจสอบความเรียบร้อยของทรัพยากรสารสนเทศก่อนออกให้บริการ ได้แก่ การติดใบรองปกหนังสือ การติดบัตรกำหนดส่ง การติดบาร์โค้ดและเทปแม่เหล็ก การพิมพ์ Label เลขเรียงหนังสือ การติดสันหนังสือ การจัดทำรายชื่อหนังสือพร้อมส่งตัวเล่มออกให้บริการ
4. งานแปลงเอกสารสื่อสิ่งพิมพ์ให้อยู่ในรูปดิจิทัล มีหน้าที่จัดการสแกนเอกสารสิ่งพิมพ์ของสถาบันที่เป็นรูปเล่มให้เป็นรูปแบบดิจิทัล ได้แก่
- งานแสกนวารสาร
- งานแสกนวิทยานิพนธ์
- งานสแกนหนังสือใหม่ ซึ่งประกอบด้วย 3 ส่วน ได้แก่ หน้าปก, สารบัญ, เนื้อหา 10 หน้าแรก (เพื่อป้องกันปัญหาด้านลิขสิทธิ์) โดยเพิ่ม Tag 856 เพื่อเชื่อมโยงไปยังเนื้อหาเมื่อผู้ใช้ทำการสืบค้นใน OPAC และมีการจัดแสดงที่ Digital Book Shelf
5. งานเชื่อมโยงเอกสารฉบับเต็มกับรายการทางบรรณานุกรม มีหน้าที่เชื่อมโยงเอกสารฉบับเต็ม (Full text) กับรายการดรรชนีในฐานข้อมูลดรรชนีวารสารไทยเพื่อผู้ใช้จะได้อ่านบทความฉบับเต็มขณะสืบค้น โดยไม่ต้องหาวารสารจากชั้น
6. งานวารสารเย็บเล่ม มีหน้าที่รวบรวมและจัดเตรียมรายชื่อวารสารฉบับปลีกเพื่อส่ง เย็บเล่มพร้อมทั้งตรวจสอบความถูกต้องและความสมบูรณ์ของตัวเล่มวารสารเมื่อได้รับคืนจากร้านค้า ตลอดจนจัดเตรียมวารสารที่เย็บเล่มแล้วส่งให้งานบริการเพื่อออกให้บริการต่อไป
7. งานอนุรักษ์และบำรุงรักษาสภาพสิ่งพิมพ์ มีหน้าที่นำสิ่งพิมพ์ที่ผ่านการออกให้บริการแก่ผู้ใช้ซึ่งมีสภาพรูปเล่มไม่แข็งแรง หรือชำรุดในส่วนต่าง ๆ มาดำเนินการซ่อมแซมตามวิธีการอนุรักษ์สิ่งพิมพ์ โดยเลือกใช้วิธีให้เหมาะสมกับสภาพการชำรุดของสิ่งพิมพ์นั้น ๆ ให้กลับมีสภาพที่ดีและยืดอายุการใช้งาน สามารถนำออกให้บริการได้ต่อไป สำหรับสิ่งพิมพ์ที่จัดหามาใหม่จะมีการหุ้มปกพลาสติกก่อนนำออกให้บริการ
8. งานพิมพ์บันทึกข้อความที่เกี่ยวเนื่องกับงานเทคนิค ได้แก่งานพิมพ์บันทึกส่งโสตทัศนวัสดุงานพิมพ์บันทึกส่งคืนวารสารที่ทำดรรชนีเสร็จแล้วและงานพิมพ์บันทึกรายชื่อวารสารที่ทางสำนักรับผิดชอบทำดรรชนีร่วมกับสำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เป็นต้น
พื้นที่บริการ ห้องสมุดตั้งอยู่บนอาคารบุญชนะ อัตถากร ชั้น 2 – 4 มีที่นั่งอ่านหนังสือกว่า 900 ที่นั่ง บนพื้นที่ใช้สอย 9,125 ตารางเมตร ดังนี้
ชั้น 2 : มีบริการต่างๆ ได้แก่
– เคาน์เตอร์บริการยืม – คืน ทรัพยากรสารสนเทศ
– Digital Information Noticeboard เป็นจอประชาสัมพันธ์ดิจิตอล จัดแสดงข้อมูลแนะนำหน่วยงาน ระเบียบการใช้ห้องสมุด และข่าวสารต่างๆ ของหน่วยงาน
– Digital Bookshelves เป็นชั้นหนังสือดิจิตอลแบบ Touch Screen จัดแสดงหนังสือใหม่ในรูปแบบดิจิตอล (ประกอบด้วยหน้าปก สารบัญและเนื้อหา 10 หน้าแรก) และตัวอย่างภาพยนตร์ (Trailer) ที่มีให้บริการในห้องสมุด นอกจากนี้ผู้ใช้ยังสามารถสืบค้นทรัพยากรสารสนเทศได้จากชั้นหนังสือนี้
– โต๊ะบริการสารสนเทศ (Reference Service) สำหรับให้บริการคำแนะนำด้านสารสนเทศแก่ผู้ใช้
– Training Room เป็นห้องคอมพิวเตอร์สำหรับให้ผู้ใช้สืบค้นฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งผู้ใช้ต้องมีรหัสผ่านในการเข้าใช้
– Multimedia room เป็นห้องขนาดเล็ก สำหรับชมสื่อโสตทํศน์ต่างๆ เช่น ภาพยนตร์
– มุมหนังสือต่างๆ ได้แก่ มุมหนังสือราชวงศ์จักรี, หอจดหมายเหตุ, มุมหนังสือขบวนการเสรีไทย, มุมหนังสือใหม่ (Recommended books), มุมหนังสือพิมพ์และวารสาร, มุมศิษย์เก่าของสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
– พื้นที่ให้บริการต่างๆ ได้แก่ Internet Zone, E-book Zone, OPAC Zone
ชั้น 3 : ให้บริการทรัพยากรสารสนเทศภาษาไทย ได้แก่
– วารสารเย็บเล่มฉบับล่วงเวลา, วิทยานิพนธ์, ภาคนิพนธ์, หนังสืออ้างอิง, นวนิยาย
– บริการห้องค้นคว้า(Study Rooms) สำหรับนักศึกษาปริญญาโท จำนวน 43 ห้อง ได้แก่ ห้องสำหรับ 4 คน, 6 คน,10 คนและ 7คน โดยสามารถใช้บริการได้ครั้งละ 2 ชั่วโมง
– พื้นที่ให้บริการอื่นๆ ได้แก่ มุมอ่านหนังสือ, Refreshment Area, Internet Zone, Digital Bookshelves
ชั้น 4 : ให้บริการทรัพยากรสารสนเทศภาษาต่างประเทศ ได้แก่
– หนังสือ และวารสารเย็บเล่มฉบับล่วงเวลา
– บริการห้องค้นคว้า (Study Rooms) สำหรับนักศึกษาปริญญาเอก จำนวน 32 ห้อง โดยสามารถใช้บริการได้ครั้งละ 1 คน/วัน
– พื้นที่ให้บริการอื่นๆ ได้แก่ ห้องละหมาดสำหรับผู้นับถือศาสนาอิสลาม, ห้องสวดมนต์สำหรับผู้นับถือศาสนาพุธ และห้อง Common room สำหรับนักศึกษาระดับปริญญาเอกใช้ทำกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกัน
ประโยชน์ที่ได้รับจากการศึกษาดูงาน
– ได้ความรู้เกี่ยวกับโครงสร้างองค์กรและวัฒนธรรมองค์กร ของสำนักบรรณสารการพัฒนาสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า)
– ได้เรียนรู้และแลกเปลี่ยนประสบการณ์ กระบวนการทำงานของกลุ่มงานเทคนิคห้องสมุด ร่วมกับบุคลากรของหน่วยงานห้องสมุดอื่น
