ชื่อโครงการ : โครงการเพื่อการเรียนรู้หน่วยงานใต้เบื้องพระยุคลบาท ณ ศูนย์สารสนเทศ สำนักราชเลขาธิการ
ผู้ร่วมกิจกรรม : นายอภิชัย อารยะเจริญชัย
วันที่ : 7 ธันวาคม 2559
สำนักราชเลขาธิการ เป็นหน่วยงานราชการที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับงานเลขานุการในพระองค์พระมหากษัตริย์ จัดตั้งขึ้นในสมับพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว บทบาทและหน้าที่ของสำนักราชเลขาธิการจะปรับเปลี่ยนไปตามพระบรมราโชบายของพระมหากษัตริย์แต่ละพระองค์และตามนโยบายการบริหารประเทศของแต่ละรัฐบาล
พ.ศ. ๒๕๒๓ สำนักราชเลขาธิการได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้จัดทำโครงการห้องสมุดสำนักราชเลขาธิการ เพื่อเป็นแหล่งรวบรวมและจัดเก็บข้อมูลต่างๆ ที่เกี่ยวกับพระบรมราชจักรีวงศ์ ที่อยู่ในรูปของเอกสารจดหมายเหตุ สิ่งพิมพ์ และไม่ใช่สิ่งพิมพ์ และเพื่อเป็นศูนย์กลางการค้นคว้าข้อมูลเกี่ยวกับพระบรมราชจักรีวงศ์โดยเฉพาะ ต่อมาได้ยกฐานะเป็นฝ่ายห้องสมุดเฉพาะ สำนักราชเลขาธิการ และศูนย์สารสนเทศ สำนักราชเลขาธิการ ตามลำดับ
ศูนย์สารสนเทศ สำนักราชเลขาธิการ ตั้งอยู่ที่ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม ประกอบด้วยอาคารหลัก ๓ หลัง คือ อาคารนิทรรศการ อาคารห้องสมุดและส่วนปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ และอาคารเก็บเอกสาร
ห้องสมุดของศูนย์สารสนเทศ มีหนังสือเกี่ยวกับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและพระบรมวงศานุวงศ์ เกือบทั้งหมดเป็นหนังสือที่หน่วยงานต่างๆ จัดพิมพ์เพื่อทูลเกล้าฯ ถวาย จากนั้นจึงมีการส่งมอบมาเพื่อจัดเก็บและเผยแพร่ นับว่าเป็นห้องสมุดที่รวบรวมคอลเลคชั่นเกี่ยวกับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๙ ที่สมบูรณ์มากที่สุดแห่งหนึ่ง งานด้านการรจัดหาทรัพยากรจึงแทบจะไม่มีอุปสรรค จะเหลือเพียงการจัดการอย่างไรให้เกิดการใช้งานที่ได้ประโยชน์สูงสุดมากกว่า
อีกหนึ่งความโดดเด่นคือ งานบริการเอกสารจดหมายเหตุ ที่นี่จะให้บริการเอกสารจดหมายเหตุตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๕ จนถึงรัชกาลปัจจุบัน สำหรับรัชกาลที่ ๑-๔ ต้องขอใช้บริการที่สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ ในส่วนของเอกสารจดหมายเหตุ ไม่สามารถเข้าใช้บริการได้โดยทันที จะต้องทำการขออนุญาตจาก สำนักราชเลขาธิการ ภายในพระบรมมหาราชวัง และไม่สามารถเข้าไปหยิบเอกสารเองได้ จะต้องแจ้งความต้องการต่อเจ้าหน้าที่เพื่อดำเนินการให้
ที่นี่มีฝ่ายอนุรักษ์เอกสารจดหมายเหตุอยู่ในระดับแนวหน้าของประเทศ มีสถานที่และบุคลากรที่ยอดเยี่ยม จะขาดเพียงแค่ตู้อบเอกสาร สำหรับกำจัดเชื้อโรคหรือแมลง ซึ่งปัจจุบันยังต้องใช้ตู้อบของสำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ แต่กระบวนที่เหลือสามารถจัดการเองได้ทั้งหมด ความได้เปรียบของที่นี่คือสถานที่ที่สามารถรองรับเอกสารจำนวนมากและเผื่อพื้นที่ไว้ใช้งานได้อีกหลายสิบปี
โดยสรุปแล้ว ศูนย์สารสนเทศ สำนักราชเลขาธิการ นับเป็นแหล่งค้นคว้าเกี่ยวกับพระบรมราชจักรีวงศ์ที่นับว่าสมบูรณ์มากที่สุดแห่งหนึ่ง แต่กลับกลายเป็นว่ายังไม่เป็นที่รู้จักมากนัก
ดูข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ http://royalarchives.ohm.go.th/home.php
ด้านหน้า ศูนย์สารสนเทศ สำนักราชเลขาธิการ
ชมการสาธิตกระบวนการอนุรักษ์เอกสารจดหมายเหตุ
บรรยากาศห้องสมุด
มุมหนึ่งของนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติ รัชกาลที่ 9
