การบริหารจัดการพิพิธภัณฑ์แบบบูรณาการ (1 กันยายน 2559 : วังบางขุนพรหม)

การอบรมโครงการความรู้พิพิธภัณฑศึกษาเพื่อพัฒนาขีดความสามารถบุคลากรด้านพิพิธภัณฑ์
เรื่อง “การบริหารจัดการพิพิธภัณฑ์แบบบูรณาการ”
โดย กลุ่มพันธกิจวัฒนธรรมสถานบริรักษ์ และ
กลุ่มวิชาพิพิธภัณฑ์ศึกษา หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวัฒนธรรมศึกษา
สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชีย มหาวิทยาลัยมหิดล

ผู้เข้าร่วมกิจกรรม : นายอภิชัย อารยะเจริญชัย

วันที่ 1 กันยายน 2559
สถานที่ วังบางขุนพรหม ธนาคารแห่งประเทศไทย

ผู้เข้าร่วมการอบรมในครั้งนี้ประกอบไปด้วยผู้ทำงานด้านพิพิธภัณฑ์ทั้งของภาครัฐและเอกชน อาทิ พิพิธภัณฑ์ผ้าในสมเด็จพระนางเจ้าฯ ท้องฟ้าจำลอง อพวช. กรมทรัพยากรธรณี และพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์พื้นบ้านฯ เป็นต้น ในวันแรกมีการเปิดเสวนาเกี่ยวกับสถานการณ์ของพิพิธภัณฑ์ไทยกับ ICOM : International Council of Museum หรือ สภาการพิพิธภัณฑ์ระหว่างชาติ โดยวิทยากรผู้ให้ความรู้และถ่ายทอดประสบการณ์คือ คุณจารุณี อินเฉิดฉาย ผอ.พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กาญจนาภิเษก และ คุณปิยวรา ทีขะระ เนตรน้อย จาก พิพิธภัณฑ์ผ้าในสมเด็จพระนางเจ้าฯ

วิทยากรได้นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับ ICOM ว่ามีวคามสำคัญอย่างไรต่อวงการพิพิธภัณฑ์ ซึ่ง ICOM ไม่ต่างไปจากองค์กรทางวิชาชีพอื่นๆ ที่พยายามสร้างเครือข่ายและสร้างมาตรฐานเพื่อความเป็นเอกภาพ มุ่งเน้นที่จะก่อให้เกิดความเด่นชัดในบทบาทและหน้าที่ของพิพิธภัณฑ์ที่มีต่อสังคม และร่วมพัฒนาพิพิธภัณฑ์ทั่วโลกให้ก้าวหน้าและมีประสิทธิภาพ ICOM มีการกำหนดมาตรฐานและจรรยาบรรณสำหรับงานพิพิธภัณฑ์ คล้ายคลึงกับจรรยาบรรณในวิชาชีพอื่นๆ แบ่งหัวข้อตามความสำคัญ ว่าด้วย บทบาทและหน้าที่ของพิพิธภัณฑ์ งานด้านอนุรักษ์ การสร้างและพัฒนาความรู้ การเผยแพร่มรดกทางวัฒนธรรมและธรรมชาติ กฎหมาย หลักวิชาชีพ เป็นต้น โดยแต่ละหัวข้อจะมีรายละเอียดเพิ่มเติมแยกออกไปอีก (เอกสารเต็มสามารถเข้าไปศึกษาได้ที่ http://www.mat-th.net/wp-content/uploads/2015/11/ICOM-Code_insert-Vol1-Jan-Jun-2009.pdf)

คณะกรรมการของ ICOM จะประกอบไปด้วยสมาชิกจากองค์กรด้านพิพิธภัณฑ์จากประเทศต่างๆ ทั่วโลก และพิพิธภัณฑ์ต่างๆ ก็สามารถเข้าร่วมเป็นสมาชิกเพื่อร่วมกิจกรรมทางวิชาการและกิจกรรมอื่นๆ ซึ่ง ICOM จัดขึ้นเป็นประจำทุกปี ประเทศไทยนั้นเป็นสมาชิก ICOM โดยผ่านทางตัวแทนคือ กรมศิลปากร และมีการตั้งคณะกรรมการ ICOM Thailand ขึ้น มีสมาชิก 20 ท่าน แบ่งเป็นสมาชิกภาพโดยตำแหน่ง เช่น ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม อธิบดีกรมทรัพยากรธรณี ผู้อำนวยการพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เป็นต้น และการดำเนินงานการของ ICOM Thailand จำเป็นต้องผ่านมติคณะรัฐมนตรี

ข้อคิดเห็น : ภายหลังการเสวนามีการแลกเปลี่ยนประสบการณ์จากนักวิชาการที่ได้ไปนำเสนอผลงานทางวิชาการในการประชุม ICOM ครั้งล่าสุดที่ประเทศอิตาลี และมีการตั้งประเด็นซักถามต่างๆ ประเด็นหนึ่งที่ถูกอภิปรายคือ ICOM หรือ ICOM Thailand มีบทบาทและดำเนินการอะไรให้กับพิพิธภัณฑ์เล็กๆ หรือพิพิธภัณฑ์เอกชนที่เป็นรูปธรรมบ้าง เพราะดูเหมือน ICOM จะให้ความสำคัญกับกลุ่มนักวิชาการหรือพิพิธภัณฑ์ที่เป็นองค์กร ขณะที่พิพิธภัณฑ์ขนาดเล็กหรือประเทศโลกที่สามที่ไม่ได้เจริญด้านบุคลากรหรือเทคโนโลยียังดูห่างไกลจาก ICOM มาก

ช่วงบ่าย ชมพิพิธภัณฑ์ธนาคารแห่งประเทศไทย และแลกเปลี่ยนความคิดเห็น

วังบางขุนพรหม อยู่ภายในบริเวณพื้นที่ของ ธนาคารแห่งประเทศไทย เป็นวังที่ประทับของ
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต (ทูนกระหม่อมบริพัตร)

ลายพระหัตถ์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ และ สมเด็จพระนางเจ้าฯ