รุจเรขา วิทยาวุฑฒิกุล (ruchareka.wit@mahidol.ac.th)
30 พฤษภาคม 2544
คำจำกัดความ :
"Peer review" หมายถึง กระบวนการของวารสารวิชาการ (Scholarly Journals) ที่ให้มีคณะผู้เชี่ยวชาญ สำหรับแต่ละสาขา เป็นผู้พิจารณาตรวจสอบ อ่านบทความ และตัดสินว่า บทความดังกล่าว เป็นที่ยอมรับ (accepted) หรือปฎิเสธ (rejected) หรือให้กลับไปปรับปรุงแก้ไข (revised) ก่อนรับรองให้ลงพิมพ์ในวารสารนั้นได้ ทั้งนี้ เพื่อเป็นการควบคุมคุณภาพของบทความ และรับประกันว่า ผลงานวิจัยที่ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่นั้น เป็นผลงานที่ดีและมีคุณภาพ ผ่านการตรวจสอบจากคณะผู้เชี่ยวชาญ (Referees) เพื่อทำให้วารสารวิชาการ มีลักษณะที่เรียกว่า Peer-reviewed Journals หรือ Refereed Journals และได้รับความเชื่อถือในสาขาวิชานั้นๆ
| เกณฑ์พิจารณา | POPULAR MAGAZINES | SCHOLARLY JOURNALS |
| ลักษณะการจัดทำ (Appearance) |
รูปเล่ม : - ปกมีสีสรรสดุดตา กระดาษอาบมัน - การจัด layout ใช้รูปแบบที่หลากหลาย - ภาพประกอบ มักเป็นภาพถ่าย กราฟิก สีสรรสวยงาม - กำหนดออกรายวัน รายสัปดาห์ รายปักษ์ หรือรายเดือน - เลขหน้าของแต่ละฉบับ เริ่มต้นด้วยหน้า 1 - มีเนื้อที่โฆษณามาก - หาอ่านและหาซื้อได้ง่าย วางจำหน่ายตามร้านขายหนังสือ แผงหนังสือทั่วไป หรือบอกรับเป็นสมาชิก ให้ส่งถึงบ้าน Web Site : สีสรรสวยงามฉูดฉาด (Flashy) |
รูปเล่ม : - ปกมีรูปแบบเรียบๆ กระดาษธรรมดา - การจัด layout เรียบง่าย ใช้รูปแบบตายตัว - ภาพประกอบ กราฟ ตาราง แผนภูมิ เพื่ออธิบายข้อมูลวิจัย มักเป็นสีขาวดำ - กำหนดออกนานกว่า เช่น ราย 2 เดือน, 3 เดือน, 6 เดือน, หรือรายปี - เลขหน้าต่อเนื่องกันตลอดทั้ง volume - มีเนื้อที่โฆษณาน้อย หรือไม่มีเลย - หาอ่านได้จากห้องสมุด หรือสถาบันการศึกษา ที่บอกรับเป็นสมาชิก วางจำหน่ายเฉพาะ ร้านหนังสือขนาดใหญ่ Web Site : เน้นประโยชน์ใช้สอย มากกว่าความสวยงาม (Utilitarian) |
| กลุ่มผู้อ่าน (Audience) |
บุคคลทั่วไป ผู้อ่านไม่จำเป็น ต้องมีความรู้พื้นฐานมาก่อน | นักวิจัย นักศึกษา และผู้อยู่ในวงการ เฉพาะสาขาวิชานั้นๆ ผู้อ่านจำเป็นต้องมีความรู้พื้นฐาน เพื่อให้เข้าใจบทความได้อย่างเต็มที่ |
| * เนื้อหา (Content) |
- ข่าว และเรื่องราวน่าสนใจทั่วไป เพื่อให้ความรู้
และความบันเทิง - เขียนโดยทีมงาน นักข่าว หรือนักเขียนอิสระ ที่ได้รับมอบหมายจากบรรณาธิการ ซึ่งบางครั้งไม่ระบุชื่อ ที่อยู่ หรือหน่วยงานต้นสังกัดของผู้เขียน - ภาษาที่ใช้มักไม่เป็นทางการ |
- บทความเกี่ยวกับการวิจัย การทดลอง ทฤษฎี เพื่อเพิ่มพูนความรู้
ในสาขาวิชานั้นๆ - ผู้เขียนบทความ และส่งเรื่องมาลง เป็นนักวิจัยหรือผู้เชี่ยวชาญ เฉพาะสาขา (ภายในเล่ม จะมี "Instructions for Authors") - มีการระบุชื่อ ตำแหน่งทางวิชาการ ที่อยู่ หรือหน่วยงานต้นสังกัดของผู้เขียน อย่างชัดเจน เพื่อสะดวกในการติดต่อ - ภาษาที่ใช้ มักใช้คำศัพท์ทางเทคนิค โดยไม่จำเป็นต้องอธิบายความหมาย |
| * ความเชื่อถือได้ (Accountability) |
- ตรวจสอบโดยบรรณาธิการเท่านั้น (Editorial Review) - อาจมีการอ้างแหล่งข่าว แต่ไม่มีบรรณานุกรม หรือรายการอ้างอิง |
- ตรวจสอบโดยบรรณาธิการ หรือผู้เชี่ยวชาญในสาขาวิชานั้นๆ (Peer Review) - มีบรรณานุกรม หรือรายการอ้างอิง |
| ตัวอย่าง | PC Magazine TIME National Geographic Scientific American |
Journal of Food Science, Journal of Applied Psychology Annals of Internal Medicine |
* = เกณฑ์ที่สำคัญ ในการพิจารณาว่าเป็น Popular Magazines หรือ Scholarly Journals
บรรณานุกรม :