Peer-reviewed journals คืออะไร ?

รุจเรขา วิทยาวุฑฒิกุล (ruchareka.wit@mahidol.ac.th)
30 พฤษภาคม 2544

คำจำกัดความ :

"Peer review" หมายถึง กระบวนการของวารสารวิชาการ (Scholarly Journals) ที่ให้มีคณะผู้เชี่ยวชาญ สำหรับแต่ละสาขา เป็นผู้พิจารณาตรวจสอบ อ่านบทความ และตัดสินว่า บทความดังกล่าว เป็นที่ยอมรับ (accepted) หรือปฎิเสธ (rejected) หรือให้กลับไปปรับปรุงแก้ไข (revised) ก่อนรับรองให้ลงพิมพ์ในวารสารนั้นได้ ทั้งนี้ เพื่อเป็นการควบคุมคุณภาพของบทความ และรับประกันว่า ผลงานวิจัยที่ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่นั้น เป็นผลงานที่ดีและมีคุณภาพ ผ่านการตรวจสอบจากคณะผู้เชี่ยวชาญ (Referees) เพื่อทำให้วารสารวิชาการ มีลักษณะที่เรียกว่า Peer-reviewed Journals หรือ Refereed Journals และได้รับความเชื่อถือในสาขาวิชานั้นๆ

ความแตกต่างระหว่าง Popular Magazines และ Scholarly Journals

เกณฑ์พิจารณา POPULAR MAGAZINES SCHOLARLY JOURNALS
ลักษณะการจัดทำ
(Appearance)
รูปเล่ม :
- ปกมีสีสรรสดุดตา กระดาษอาบมัน
- การจัด layout ใช้รูปแบบที่หลากหลาย
- ภาพประกอบ มักเป็นภาพถ่าย กราฟิก สีสรรสวยงาม
- กำหนดออกรายวัน รายสัปดาห์ รายปักษ์ หรือรายเดือน
- เลขหน้าของแต่ละฉบับ เริ่มต้นด้วยหน้า 1
- มีเนื้อที่โฆษณามาก
- หาอ่านและหาซื้อได้ง่าย วางจำหน่ายตามร้านขายหนังสือ แผงหนังสือทั่วไป หรือบอกรับเป็นสมาชิก ให้ส่งถึงบ้าน
Web Site :
สีสรรสวยงามฉูดฉาด (Flashy)
รูปเล่ม :
- ปกมีรูปแบบเรียบๆ กระดาษธรรมดา
- การจัด layout เรียบง่าย ใช้รูปแบบตายตัว
- ภาพประกอบ กราฟ ตาราง แผนภูมิ เพื่ออธิบายข้อมูลวิจัย มักเป็นสีขาวดำ
- กำหนดออกนานกว่า เช่น ราย 2 เดือน, 3 เดือน, 6 เดือน, หรือรายปี
- เลขหน้าต่อเนื่องกันตลอดทั้ง volume
- มีเนื้อที่โฆษณาน้อย หรือไม่มีเลย
- หาอ่านได้จากห้องสมุด หรือสถาบันการศึกษา ที่บอกรับเป็นสมาชิก วางจำหน่ายเฉพาะ ร้านหนังสือขนาดใหญ่
Web Site :
เน้นประโยชน์ใช้สอย
มากกว่าความสวยงาม (Utilitarian)
กลุ่มผู้อ่าน
(Audience)
บุคคลทั่วไป ผู้อ่านไม่จำเป็น ต้องมีความรู้พื้นฐานมาก่อน นักวิจัย นักศึกษา และผู้อยู่ในวงการ เฉพาะสาขาวิชานั้นๆ ผู้อ่านจำเป็นต้องมีความรู้พื้นฐาน เพื่อให้เข้าใจบทความได้อย่างเต็มที่
* เนื้อหา
(Content)
- ข่าว และเรื่องราวน่าสนใจทั่วไป เพื่อให้ความรู้ และความบันเทิง
- เขียนโดยทีมงาน นักข่าว หรือนักเขียนอิสระ ที่ได้รับมอบหมายจากบรรณาธิการ ซึ่งบางครั้งไม่ระบุชื่อ ที่อยู่ หรือหน่วยงานต้นสังกัดของผู้เขียน
- ภาษาที่ใช้มักไม่เป็นทางการ
- บทความเกี่ยวกับการวิจัย การทดลอง ทฤษฎี เพื่อเพิ่มพูนความรู้ ในสาขาวิชานั้นๆ
- ผู้เขียนบทความ และส่งเรื่องมาลง เป็นนักวิจัยหรือผู้เชี่ยวชาญ เฉพาะสาขา
(ภายในเล่ม จะมี "Instructions for Authors")
- มีการระบุชื่อ ตำแหน่งทางวิชาการ ที่อยู่ หรือหน่วยงานต้นสังกัดของผู้เขียน อย่างชัดเจน เพื่อสะดวกในการติดต่อ
- ภาษาที่ใช้ มักใช้คำศัพท์ทางเทคนิค โดยไม่จำเป็นต้องอธิบายความหมาย
* ความเชื่อถือได้
(Accountability)
- ตรวจสอบโดยบรรณาธิการเท่านั้น
(Editorial Review)
- อาจมีการอ้างแหล่งข่าว แต่ไม่มีบรรณานุกรม หรือรายการอ้างอิง
- ตรวจสอบโดยบรรณาธิการ หรือผู้เชี่ยวชาญในสาขาวิชานั้นๆ
(Peer Review)
- มีบรรณานุกรม หรือรายการอ้างอิง
ตัวอย่าง PC Magazine
TIME
National Geographic
Scientific American
Journal of Food Science,
Journal of Applied Psychology
Annals of Internal Medicine

* = เกณฑ์ที่สำคัญ ในการพิจารณาว่าเป็น Popular Magazines หรือ Scholarly Journals

 

บรรณานุกรม :

  1. Comparing scholarly journals & popular publications
    Available URL : http://www.lib.iastate.edu/commons/resources/scholarly/
  2. Comparing scholarly journals, popular and trade magazines
    Available URL : http://www.lib.utah.edu/ResGuides/scholarly.html
  3. Guide to Distinguishing Scholarly Journals from Popular Magazines
    Available URL : http://www.ship.edu/~library/tutorial/scholar2.htm
  4. Scholarly and Peer-Reviewed Journals
    Available URL : http://library.monterey.edu/resources/subjects/sci/peerreview.html
  5. Scholarly vs. Popular
    Available URL : http://www.lib.csusb.edu/~magedanz/scholarly.htm
  6. Social Work Library : Peer-Reviewed Journal vs. Magazine
    Available URL : http://www.lib.umich.edu/libhome/Social.lib/jvsm.html
  7. Scholarly Journals, Popular Magazines, and Trade Publications - Library User Education
    Available URL : http://www.bgsu.edu/colleges/library/infosrv/lue/period.html
  8. Popular or Scholarly? Evaluating Periodical Literature
    Available URL : http://www.lib.umt.edu/guide/popschol.htm
  9. What is a Scholarly Journal?
    Available URL : http://www.lib.sfu.ca/kiosk/ngick/periodicaltypes.htm